Natuurlijk moet ik het in deze blog hebben over de Corona-app, of zoals deze officieel heet, de CoronaMelder. Hij is er, maar zoals verwacht zijn er veel vragen over de bescherming van de privacy binnen de app. De snelheid waarmee de app is ontwikkeld doet hier en daar wenkbrauwen fronsen, niet in de laatste plaats bij de Autoriteit Persoonsgegevens. Voor de burger zal de Corona-app vooral een kwestie van afweging tussen gezondheid, veiligheid en privacy. In deze blog zet ik deze drie zaken voor u op een rijtje.

De corona-app in het kort

Ondanks dat een wettelijk kader nog formeel ontbreekt en deze nog niet landelijk inzetbaar is, gaat de Corona-app niet burgers actief volgen in naam van de overheid. Dit neemt niet weg dat door de bluetooth technologie die wordt gebruikt en de data die wordt verzonden, er geen kritische vragen gesteld moeten worden.

Uiteindelijk bent u als gebruiker in principe de persoon die toestemming geeft om uw data (recente locatie, eventuele recente besmetting, etc.) te delen en te matchen met de servers om zodoende u en andere burgers te informeren van een potentiële aanraking met mensen die met Corona besmet zijn geweest.

Belangrijk is om te vermelden dat de corona-app gebruikmaakt van de ‘COVID 19-blootstelling’ functionaliteit die op Android en Apple smartphones aanwezig is. Dit geeft meteen aan waar het schoentje wringt: gaat uw data naar deze tech reuzen? Hoe de Corona-app exact in zijn werk gaat, daarover zijn al vele artikels geschreven.

Drie belangrijke pijlers: gezondheid, veiligheid en privacy

Het maatschappelijk debat woedt al enkele maanden. Hoever kan je in het kader van de gezondheid gaan op het vlak van veiligheidsmaatregelen, die op hun beurt weer impact hebben op de privacy. In mijn vorige blog beschreef ik al enkele zaken die in dit kader zonder enige vorm van overleg zijn ingevoerd, waaronder het meten van de temperatuur. Toch zijn deze drie pijlers van grote invloed of u al dan niet de corona-app ‘CoronaMelder’ gaat installeren op uw smartphone omdat ze onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.

Over gezondheid valt niet te twisten

Gezondheid is ons grootste goed, dus hierover valt niet te twisten. Ook in de AVG is duidelijk opgenomen dat in het belang van de algemene gezondheid de overheid verder kan gaan dan de AVG in de normale situaties toelaat. Dit betekent echter niet dat hier al te licht van deze uitzondering gebruik mag maken. Momenteel is er een spoedwetgeving in de maak die, o.a. de corona-app, van de nodige juridische basis moet voorzien.

Binnen de discussie gaat het over het delen en gebruiken van persoonlijke gezondheidsinformatie. Hiervoor valt natuurlijk veel te zeggen, aan de andere kant, hoeveel mensen maken geen gebruik van gezondheid apps? De standaard apps, of FitBits, Garmin etc.? Ook deze gezondheidsinformatie wordt verzameld, niet in het kader van de algemene gezondheid in de meeste gevallen.

Veiligheid of schijnveiligheid?

Biedt de corona-app de nodige veiligheid voor de samenleving? Een vraag die ik vanuit mijn expertise niet kan beantwoorden. Door de besmettingen door burgers zelf in kaart te laten brengen kunnen de GGD’s sneller inspelen op potentiële broeihaarden. Het ‘voorkomen is beter dan genezen’ principe is dan misschien ook wel de grootste veiligheid die de corona-app zal brengen binnen het gegeven juridisch kader.

Het feit dat er (gelukkig) geen persoonsgegevens worden gedeeld en dat de data op vrijwillige basis door de burger vanuit de app moet worden gedeeld, zal het nooit 100% veiligheid bieden. Neem dit dan ook zeker mee in uw overweging.

Wat zegt de Autoriteit Persoonsgegevens over de privacy

De Autoriteit Persoonsgegevens is klip en klaar: ‘Privacy corona-app gebruikers nog onvoldoende gewaarborgd’. Vooral dat de app niet op zichzelf staat, maar afhankelijk is van Google en Apple baart de Autoriteit Persoonsgegevens zorgen. Hierover zijn de afspraken nog niet duidelijk genoeg.

Ook het wetgevend kader schiet, zoals eerder vermeld, nog te kort. Veel zaken zijn in de wetgeving nog niet uitdrukkelijk genoeg vermeld of voor interpretatie vatbaar. De Autoriteit Persoonsgegevens  geeft als voorbeeld: ‘Er moet bijvoorbeeld in staan dat je helemaal zelf mag bepalen of je de app wilt gebruiken. Dat betekent ook dat je bijvoorbeeld niet geweigerd mag worden in de horeca als je de app niet op je telefoon hebt staan. En dat je werkgever jou niet mag verplichten de app te gebruiken.’

Gezondheid, veiligheid én privacy, de corona-app moet het uiteindelijk gaan borgen

Iedereen doet zijn best in deze ongeziene tijden om ervoor te zorgen dat we het virus onder de knie krijgen. Dat we hierdoor soms tegen onze limieten botsen wat betreft regelgeving, dat is niet meer dan een logisch gevolg. In korte tijd zijn er maatregelen in Nederland, maar ook in de andere Europese landen. Dit maakt het voor burgers, beleidsmakers en toezichthouders het er allemaal niet makkelijker op. De Autoriteit Persoonsgegevens heeft er dan ook de handen vol aan.

Zolang iedereen zijn of haar rol blijft spelen, ook de kritische burger en constructief participeert in het debat, dan komen we uiteindelijk vanzelf waar we willen en moeten zijn. Bij een corona-app die de juiste balans heeft gevonden tussen gezondheid, veiligheid én privacy.