Met de scholen, winkels en contactberoepen gesloten en de introductie van de avondklok, zitten we nog midden in de coronacrisis. Met de komst van de vaccins is er toch een lichtpunt aan het eind van de tunnel en wordt er nagedacht over een exit strategie. En dat is niet makkelijk: het evenwicht vinden tussen gezondheid, economie en privacy is geen ‘of, of’ verhaal.  Terecht dat tijdens de Dag van de Privacy, de fase uit en na corona centraal staat, hetgeen deze dag relevanter maakt dan ooit.

Er gaat nog te veel mis met de privacy bij het bestrijden van corona

Op 28 januari is het de jaarlijkse ‘Europese Dag van de Privacy’ sinds 2007 en opgericht door de Raad van Europa met ondersteuning van de Europese Commissie. De datum is niet zomaar gekozen, dit is namelijk de dag waarop in 1981 het Dataprotectieverdrag werd ondertekend.

De Dag van de Privacy heeft als doel de Europese burgers beter te informeren over hun rechten met betrekking tot het gebruik van hun persoonsgegevens door overheden, bedrijven en andere organisaties.

Dat de bestrijding van corona de hoogste prioriteit heeft, is niet meer dan logisch. De snelheid waarmee beleidsmakers en overheden beslissingen moeten nemen zijn niet te onderschatten. Alle goede intenties ten spijt, leidt dit soms tot maatregelen die in de uitvoering de persoonlijke gegevens niet of onvoldoende beschermen. Vandaag kwam, na onderzoek van RTL nieuws, aan het licht dat er illegale handel in privégegevens miljoenen Nederlanders uit coronasystemen van de GGD plaatsvindt. Gelukkig is dit snel aan het ligt gekomen en hebben er arrestaties plaatsgevonden, maar ondertussen is de privacy van vele burgers zeer zwaar geschonden. In eerdere fase hebben we bijvoorbeeld ook de bezorgdheden rond de corona-app gehad.

Agenda Dag van de Privacy veelbelovend

Ik was dan ook zeer verheugd om het programma van de Dag van de Privacy, georganiseerd door ECP (Platform voor de Informatiesamenleving) en Privacy First, te zien. Deze Dag van de Privacy is natuurlijk volledig online te volgen en staat volledig in het teken van privacy en corona, met 3 sub-thema’s:

• Thuiswerken en privacy;
• Technologie in de strijd tegen corona;
• Debat over digitaliseringsvraagstukken in coronatijd.

Al deze sub-thema’s heb ik vorig jaar al aangekaart in afzonderlijke blogposts en het is dan ook duidelijk dat de Dag van de Privacy relevanter is dan ooit.

Thuiswerken en privacy

Nu de scholen gesloten zijn en thuisonderwijs gecombineerd moet worden met thuiswerken, ondervinden veel mensen een dubbele stressfactor. Maar ook onderwijsorganisaties staan voor immense uitdaging om niet alleen alle leerstof te geven, maar dit ook op een privacy veilige manier te doen. Immers, persoonsgegevens van volwassenen dienen met zorgvuldigheid behandeld te worden, maar van minderjarigen des te meer.

Technologie in de strijd tegen corona

Dat technologie een belangrijke partner is in de uitweg uit deze crisis staat buiten kijf. Belangrijk blijft dat de privacy van burgers gewaarborgd blijft. Enerzijds door de technologie zelf, anderzijds door de regelgever. Bedrijven die door de overheid worden aangeduid om bepaalde diensten en producten te leveren dienen goed gescreend te worden. Tegelijkertijd moet er goed nagedacht worden over een wetgevend kader bij nieuwe maatregelen. Eén van de maatregelen die ongetwijfeld op tafel gaat komen in een latere fase zijn de temperatuurmetingen om toegang te verlenen tot faciliteiten (werk, festivals, restaurants, vervoer…). Ik hoop dat dit zeker aan bod gaat komen tijdens de Dag van de Privacy.

Digitaliseringsvraagstukken in coronatijd

Digitale transformatie heeft een exponentiële versnelling genomen tijdens de coronacrisis. Zoom en Teams meetings zijn de norm geworden. Ook het vraagstuk over hoe veilig persoonsgegevens te delen tussen collega’s onderling nu iedereen op zijn en haar ‘huis, tuin en keuken’ wifi-netwerk online is. Vanuit mijn expertise is vanuit dat oogpunt CRM-software (Customer Relationship Management software) essentieel. Ik ben benieuwd hoe het debat hierover zal verlopen.

De dag van de Privacy ook belangrijk voor het onderwijsveld

De Dag van De Privacy is wat mij betreft relevanter dan ooit. Op iedere burger zal de uitweg uit deze crisis een impact op de privacy afkomen. Dit zal niet minder het geval zijn voor beleidsmakers, overheden, bedrijven en het onderwijsveld. Juist die laatste groep zal zich moeten gaan organiseren en herstructureren voor een onderwijs 2.0. Een onderwijs waar digitale middelen het echt gaan overnemen van klassieke materialen, waar afstandsonderwijs deels blijvend zal zijn. Het heeft namelijk niet alleen uitdagingen gebracht, maar ook opportuniteiten. Afstandsonderwijs heeft het voor (hoge) scholen mogelijk gemaakt om ook mensen ver buiten hun onderwijsgebouwen te laten proeven van hun activiteiten. Het heeft het mogelijk gemaakt om efficiënter les te geven.

Privacy waarborgen moet de basis zijn voor deze transformatie en de juiste begeleiding zal hierbij doorslaggevend zijn om op deze trein te springen. Daarom wil ik, tot slot, nog graag even vermelden dat ik op de beurs ‘Onderwijs met ICT’ sta. Ik nodig iedereen uit het onderwijsveld uit om even langs te komen in mijn digitale stand voor een virtuele koffie.  Zien we elkaar op 2, 3 of 4 februari?